Ang Tono, Haba, Diin at Antala

TONO 

Ito ang taas-baba na iniuukol sa pagkabigkas ng pantig ng isang salita upang higit na maging mabisa ang pakikipag-usap natin sa ating kapwa.

Ang pagsasalita ay tulad ng musika na may tono, may bahaging mababa, katamtaman, mataas na mataas na tono.

Paliwanag:

Sa a.) kanina ay nagdududa o nagtatanong ang nagsasalita.

Sa b.) kanina, ang nagsasalita ay nasasalaysay. Dahil sa tono nagkaroon ng iba ibang kahulugan ang salita. Sa pasulat na pakikipagtalastasan, ang pagdududa o pagtatanong ay karaniwang  inihuhudyat ng tandang pananong (?)

HABA at DIIN

HABA

Tumutukoy sa haba ng pagbigkas na iniuukol ng nagsasalita sa patinig na salita.

DIIN

Tumutukoy sa lakas ng bigkas sa pantig ng salita.

Ang tono, haba at diin sa pagbigkas ng isang salita ay karaniwang magkakasama sama sa isang pantig nito.

Halimbawa:

Kapag binibigkas natin ang salitang "halaman" ang tono, haba at diin ay sama-sama sa pantig na -la-. Sa ibang salita, ang pantig na -la-  ay malakas ang bigkas kaysa ibang kasamang pantig na -ha- at -man-. Gayundin ang bigkas ng -a- sa -la- ay higit na mahaba.

Sa Filipino, ay higit na mahalaga ang haba kaysa diin at tono.

Halimbawa:

Ang salitang "kasama" - sa Ingles ay companion. Malumanay ang salitang ito, na ang diin ay nasa huling pantig, ibig sabihin ang patinig na /a/ sa pantig na -sa- ay higit na mahaba ang bigkas. Kaysa sa dalawang patinig na /a/ sa mga pantig na ka- at -ma.

Subukang alisin ang haba ng patinig sa pantig na -sa- at mababago ang kahulugan ng salita, hindi na companion kundi tenant sa Ingles.

/kasa.ma/ = "companion"- (Ang haba ng bigkas ay inihuhudyat ng tuldok (.))

Iba pang halimbawa:

/magnana.kaw/ = thief

/magna.nakaw/ = will go stealing

/magna.na.kaw/ = will steal

Dahil sa ibinibigay na pagpapahaba sa bigkas sa alinman sa tatlong /a/ sa salita, nagiiba-iba ang kahulugan.

ANTALA

Ito ay ang saglit na pagtigil ng sa ating pagsasalita upang higit na maging malinaw ang mensaheng ibig nating ipabatid sa ating kausap.

Halimbawa:

Sa pangungusap na, Hindi puti, na ang ibig sabihin sa Ingles ay, It's not white.

Ngunit kung lalagyan natn ng antala ang pagitan ng hindi at puti kaya't magiging ganito ang pangungusap; Hindi, puti, makikita natin ang mababaliktad ang kahulugan ng pangungusap na magiging, No it's not white.